تفاوت سوگ واقعی و نمایش سوگ در رسانه‌ها و‌ شبکه‌های اجتماعی از بُعد روانشناختی

بهروز نصرت‌زاده روانشناس بالینی با ارسال یادداشتی به تحریریه مهردنا نوشت؛

در این لحظات سخت‌ قلب ما همراه با هموطنان عزیزمان در بندرعباس است که با فاجعه‌ای غیرمنتظره روبرو شدند. لازم دانستم در این خصوص حرفی زده شود حرفی از همدلی، همراهی و یادآوری اینکه ما هنوز می‌توانیم درد دیگران را احساس کنیم.

در فجایع عمومی و اجتماعی جایی که اغلب افراد عزادار به نظر می‌رسند ممکن است بعضی‌ها احساس غم یا اندوه نکنند. این عدم احساس می‌تواند باعث بروز احساسات منفی در خود فرد شود مثل احساس بی‌عاطفگی، بی‌رحمی یا حتی گناه در حالی که واقعیت این است که نداشتن تجربه سوگ جمعی الزاماً نشانه بی‌رحمی یا بی‌احساسی ما نیست.

شیوه کنار آمدن با سوگ یک فرایند بسیار فردی و متغیر است. هر کس بسته به ساختار روانی تجربه‌های گذشته و شرایط لحظه‌ای خودش شکل متفاوتی از مواجهه با رنج را تجربه می‌کند حتی ممکن است همین فرد در زمان های مختلف زندگی روش‌های مختلفی برای کنار آمدن با فقدان یا رنج انتخاب کند.

در این میان شبکه‌های اجتماعی با ترویج نوعی ابراز سوگ دیجیتال و فشار غیر مستقیم برای حضور در مراسم‌های مجازی یا ابراز همدردی آنلاین استانداردهای اجتماعی تازه‌ای ایجاد کرده‌اند. این استانداردها گاهی با تجربه‌های درونی واقعی ما همخوان نیست و باعث می‌شود فاصله بین احساس واقعی و نمایش اجتماعی ما ایجاد شود.

نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کرد مسئله خستگی همدلانه است، جامعه ی ما در سال‌های اخیر آنقدر با اخبار تلخ فجایع و فقدان‌های جمعی روبرو شده که به نوعی دچار فرسودگی عاطفی شده است.

خستگی همدلانه مفهومی است که توضیح می‌دهد چگونه مواجهه ی مکرر با اخبار تراژیک و تصاویر دردناک می‌تواند باعث بی ‌حسی یا کاهش واکنش‌های عاطفی ما شود این یک مکانیزم دفاعی ناخودآگاه است که ذهن برای محافظت از خود در برابر فشار روانی شدید به کار می‌گیرد.

انتهای پیام/