علت‌های اصلی افراد در روزهای سخت پشت هم نمی‌مانند از نظر روانکاوی

بهروز نصرت زاده ( روانشناس بالینی ) با ارسالی یاداشتی به تحرریه مهردنا نوشت: 

در روانکاوی، چند علت اصلی وجود دارد که باعث می‌شود بسیاری از افراد در روزهای سخت پشت هم نمانند:

1. غریزه بقا (Self-Preservation)

یکی از اساسی‌ترین توضیحات روانکاوانه این است که انسان‌ها به‌صورت ناخودآگاه در شرایط دشوار، اولویت را به بقا و امنیت خود می‌دهند. وقتی یک دوست یا آشنا درگیر سختی می‌شود، برخی افراد حس می‌کنند که اگر بیش‌ازحد درگیر شوند، خودشان هم آسیب می‌بینند. این غریزه باعث می‌شود که حتی افراد صمیمی گاهی از همراهی در لحظات بحرانی عقب بکشند.

2. مکانیزم‌های دفاعی روانی

گاهی افراد نه از روی بی‌وفایی، بلکه به دلیل ناتوانی در مدیریت احساسات، از کسانی که در سختی هستند فاصله می‌گیرند. مثلاً ممکن است فردی با دیدن رنج دیگران، دچار اضطراب، ترس یا احساس گناه شود، و برای فرار از این احساسات ناخوشایند، ترجیح دهد فاصله بگیرد.

3. ترس از درماندگی (Fear of Helplessness)

برخی افراد وقتی با درد و رنج دیگران روبه‌رو می‌شوند، حس می‌کنند که هیچ کاری از دستشان برنمی‌آید. این احساس ناتوانی باعث می‌شود که ناخودآگاه از موقعیت فاصله بگیرند، چون نمی‌خواهند با حس درماندگی مواجه شوند.

4. روابط مبتنی بر منفعت

متأسفانه برخی روابط از ابتدا بر پایه نیازها و منافع متقابل شکل می‌گیرند، نه بر اساس تعهد و همراهی واقعی. در این روابط، وقتی یک طرف دیگر سودی برای طرف مقابل ندارد (مثلاً به‌خاطر مشکلات مالی، روحی یا اجتماعی)، افراد به‌راحتی او را ترک می‌کنند.

5. تفاوت در سطح تاب‌آوری روانی

همه انسان‌ها ظرفیت یکسانی برای تحمل سختی‌های دیگران ندارند. برخی به دلیل ضعف در مهارت‌های همدلی یا نداشتن تجربه مشابه، توانایی ماندن در کنار یک فرد آسیب‌دیده را ندارند. آن‌ها یا به‌سادگی خسته می‌شوند یا از شدت فشار عاطفی، خودشان را کنار می‌کشند.

6. فشار اجتماعی و همرنگی با جمع

گاهی افراد به‌خاطر ترس از طرد شدن یا قضاوت دیگران، پشت نزدیکانشان نمی‌مانند. مثلاً اگر جامعه یا گروهی که در آن هستند، فردی را کنار بزند، بسیاری از اطرافیان هم برای حفظ موقعیت خودشان، از او فاصله می‌گیرند.

نتیجه‌گیری

در نهایت، سختی‌ها یک آزمون واقعی برای روابط هستند. همان‌طور که در متن پست گفته شد، روزهای سخت نشان می‌دهند چه کسی شانه است و چه کسی فقط سایه بوده است. کسی که در لحظات سخت بماند، از مکانیزم‌های دفاعی، فشارهای اجتماعی و منافع شخصی عبور کرده و به نوعی به دوستی یا تعهد واقعی رسیده است..